Yolanda en de dagen erna

Het is al een tijdje geleden dat de tyfoon Yolanda recht over mijn hoofd trok. De gevolgen zijn echter groot. Een van de effecten is dat de stroomvoorziening uitgevallen is, telefoon en internet verkeer onmogelijk is en dan nog maar niets gezegd over de grote materiële schade en het verlies van mensenlevens.

Ik zit nu in een soort distributie centrum voor hulpgoederen waar ze internet hebben. Ik heb net gehoord dat de vluchten vandaag hersteld worden. Ik heb zelf geen ticket maar omdat alles langzaam hersteld heb ik nog even tijd.

"Yolanda" is naar wat ik heb horen zeggen een van de grootste stormen die we in de mensheid hebben meegemaakt. De plaatselijke bevolking geeft in ieder geval aan dat zij zo'n krachtige "supertyphoon" nog nooit hebben meegemaakt.
Ik kan mij niet aan de indruk onttrekken dat ondanks alle waarschuwingen vooraf deze tyfoon in de voorbereidingen onderschat is. Vrijdag ochtend werd er nog aardig laconiek op gereageerd.

Het eerste gedeelte van de storm (tyfoon Yolanda) heb ik beschreven in het vorige bericht. Onvoorstelbaar is dat ik tot "het oog" internet verbinding had.

Vrijdag 8 november
Om kwart voor negen arriveert het oog van de storm.

Voor deze tijd waren de windstoten zo hard dat ik en nog drie andere Nederlanders twee verdiepingen lager ben gaan zitten. De ramen boven maakte zoveel kabaal dat wij het niet helemaal niet meer vertrouwde. De regen en de wind maakt het geluid erg eng.

En dan is het ineens windstil. De plaatselijke bevolking (en ook wij) gaan naar buiten, het is stil. Een erg vreemd gevoel. Er zijn omgewaaide bomen, veel takken op de weg. De eerste indruk is dat in de naaste omgeving niet erg veel schade is.

Na een 40 minuten relatieve rust gaat het geheel weer beginnen, deel twee van de storm.

Het echte geweld breekt nu echt los. De wind komt met keiharde vlagen van de andere kant. Het lijkt of de boel ontploft. Binnen enkele minuten vliegen alle ramen van de bovenste verdieping eruit. Deuren klappen open. Glasgerinkel overal en veel rondvliegend materiaal. Een oorverdovend lawaai. Midden in het gebouw zitten wij relatief veilig alhoewel we het gevoel hebben dat alles om ons heen valt en breekt. Mijn broeksriem gebruiken we om de deur te barricaderen, deze klapte met een paar rukwinden al open en wij waren bang dat hij eruit zou vliegen met als gevolg dat wij met een open gat zouden zitten. Het is wel spannend allemaal.

Boven aan de trap zien we de windvlagen door het (voormalige) restaurant vliegen. Te onveilig om verder boven te kijken. De gangen in het gebouw lopen onder water. In veel hotelkamers laten zelfs de dichte ramen water door en staan vloeren blank. Mijn kamer wordt van alle ellende gespaard omdat de afstand van mijn raam gericht naar de heuvel ligt. Er staat geen wind op mijn ramen. In vier hotelkamers vliegen de ramen eruit, kamers waar Filipijnse families waren. De kinderen waren net weggestuurd bij de ramen. Gelukkig geen gewonden.

Om kwart voor elf Filipijnse tijd lijkt het hoogtepunt voorbij te zijn. De schade in het hotel is behoorlijk. Hoe de schade in de rest van de stad is kan vanaf hier niet beoordeeld worden. Het is echter te slecht om naar buiten te gaan. Twee Duitse meisjes waren zo bang dat ze een groot gedeelte van de nacht in de gang hebben doorgebracht.
Ik ben om 1 uur gaan slapen.

Zaterdag 9 november

Bij het aanbreken van de dag snel aangekleed en gaan ronddolen in de stad. De vernietiging is aanzienlijk. Allereerst de bomen en takken op de weg. Geen een boom heeft de tyfoon ongeschonden gelaten. Overal loshangende en afgebroken electriciteitsleidingen. Beschadigde daken, weggewaaide omheiningen. De centrale markt van de stad is niet meer. De windstoten zijn nog zo hevig dat je moet uitkijken voor nog afbrekende golfplaten. Bij de haven is er grote schade aan de houten huisjes. Vele zijn zwaar beschadigd of weg.
Ik kom bekende tegen die gisteren weg zouden gaan maar wat niet gelukt was. Het guesthouse waar zij de eerste nacht na de TAO expeditie hadden geslapen is met de grond gelijk gemaakt.

Bij het TAO kantoor verneem ik dat de boot, waar ik vijf dagen op gezeten heb, is gezonken. Er is ook nog een andere boot van hen gezonken.
De bemanning zit er totaal verslagen bij, een collega van hen wordt vermist. De kapitein van de boot waar ik mee gevaren heb zegt: "Zulke winden hebben wij nog nooit meegemaakt er was geen houden aan".

Overal in de stad hoor ik ditzelfde geluid. De ergste storm ooit hier in Coron.

Van mijn hotel verder de berg op is de verwoesting ook erg groot, het merendeel van de bomen is ontworteld, op huizen gewaaid. Vele huizen zijn ingestort. De weg is op vele plaatsen geblokkeerd. Bij het ziekenhuis hoor ik dat er minimaal drie doden zijn gevallen in de stad en vele gewonden. Er worden echter nog mensen vermist. Later wordt dit naar boven bijgesteld, zeker 33 doden.

Eigenlijk was ik in eerste instantie gisteren van plan te verhuizen naar een ander guesthouse. Van dat beoogde guesthouse is weinig over en vele bomen hebben de hutten daar geraakt. Ik mag van geluk spreken.

En dan de flexibiliteit van de bevolking: mensen lachen, blijven je vriendelijk groeten. Ik kom maar weinige tegen die een verslagen indruk maken. De wegen worden vrijgemaakt.
In mijn hotel krijg ik zelfs excuses aangeboden omdat er geen ontbijt gemaakt kan worden, alsof ik daar op zat te wachten.

Om zeven uur zijn er overal al herstelwerkzaamheden aangebroken. Voor zover het mogelijk is wordt er zelfs met mij de beschikbare informatie gedeeld. Informatie die beperkt is want er is geen elektriciteit, telefoon of internet.

Om negen uur is er in mijn hotel wel koffie en scrambled egg's aanwezig.
De zaken gaan door. Om tien uur worden mijn gewassen en gestreken kleding afgeleverd. De winkel naast mijn hotel is weer open en CocaCola en koekjes kunnen weer ingekocht worden.

Rond twaalf uur zijn de wegen weer voor een groot deel vrij van obstakels. Veel van de kleine winkels zijn open. De stad is de ontmoetingsplaats waar je bekende tegenkomt. Vijftien van de zeventien toeristen die aan boord waren vorige week heb ik gezien. Verhalen en belevenissen worden uitgewisseld.

Vanavond zal ik een ander restaurant dan bij mijn hotel moeten zoeken. Omdat de markt weggevaagd is kunnen er geen producten worden ingekocht. Mijn hotel heeft de gehele nacht en dag gedraaid op een generator die in de avond ook zijn problemen begon te krijgen.

Al met al een erg enerverende nacht en een indrukwekkende dag vandaag. Wat een superstorm Yolanda al niet kan aanrichten. Een geweldsexplosie die ik nog nooit heb meegemaakt.

Zondag 10 november
De gevolgen van de superstorm Yolanda zijn enorm. De stad lijkt enigszins op te krabbelen. Herstelwerkzaamheden zijn in volle gang. Bij de ingestorte huizen zoeken mensen naar hun bezittingen, opruimwerkzaamheden worden uitgevoerd. Na een eerste bakje koffie op deze zondag ochtend besluit ik maar eens te gaan onderzoeken hoe hier weg te kunnen. Ik heb geen haast maar als je niets gaat regelen dan komt er ook niets.

Bij het kantoor van Cebu Pasific airlines is het erg druk. Al snel kom ik daar erachter dat er tot donderdag geen vluchten zijn, nergens naar toe. Het vliegveld heeft ook een opdoffer gehad. Als er donderdag al vluchten starten dan ben ik op zijn vroegst zaterdag pas aan de beurt maar dat is ook nog onzeker. Goede informatie ontbreekt. Ik ga verder naar een kantoor van een grote Ferry. Hier ontbreekt het geheel aan informatie.

Dan loop ik Malissa tegen het lijf. Een Australische meid die afgelopen week ook op de boot zat. Ook zij is op zoek naar mogelijkheden.
We besluiten samen naar het vliegveld te gaan om te kijken wat daar te regelen is. Een rit van een uur.

Overal vernietiging, het hele eiland is beschadigd, nergens staat meer een boom recht overeind. De weg, gedeeltelijk al vrijgemaakt ligt bezaaid met bomen en overal zwaar beschadigde hutjes.

Het vliegveld is zwaar beschadigd, de terminal staat niet meer overeind. Ook hier is niet meer informatie te halen. Terug in het dorp gaan we naar een ander kanton van een grote Ferry dienst. Het staat daar vol met toeristen, bomvol. Er blijkt een boot morgen naar Puerto Princesa te gaan die al volledig is uitverkocht. De boot voor zaterdag zit ook al vol en heeft een wachtlijst. Onszelf afvragend wat te doen lopen we terug naar het centrum en komen bij een huisje een bord tegen met een boot naar Mindoro. Het eiland waar ik al eerder ben geweest (Puerto Galera). Deze boot gaat naar het zuiden van het eiland, de stad San José. Daar is ook een vliegveld en vandaar uit vertrekken ook veel ferry's. Melissa heeft een internetverbinding op haar telefoon en via via vernemen we dat het vliegveld aldaar ook niet functioneert.

We twijfelen wat we moeten doen. Hier blijven betekent lang wachten, mogelijk gaat het twee weken duren voor we met een vliegtuig wegkomen, boten naar Puerto Pricesa en El Nido zitten voorlopig ook vol en betekent dat we teruggaan vanwaar wij komen. Naar Mindoro geeft onzekerheid over de verdere route maar vanuit daar zijn er mogelijkheden over land. Dat wordt wel de hele week reizen. Sommige mensen proberen ons bang te maken over een lange reis (9 uur) over open water. De kans op weer een depressie. We besluiten ons in te laten schrijven voor deze bootreis. Het geeft in ieder geval het gevoel dat we iets gaan doen.

De gevolgen van de storm worden meer voelbaar. Restaurants hebben een beperkte keuze, CocaCola raakt uitverkocht, de watervoorziening in het hotel stopt er mee en de generator raakt uitgeput en valt regelmatig uit.

De storm zorgt voor veel schade, gewonden en doden maar de naweeën gaan nog voor veel problemen zorgen. De informatievoorziening ligt plat en het is onduidelijk wat er in de rest van het land gebeurd. De spaarzame berichten zijn niet goed. Ik heb vanmiddag een kip curry besteld, nu hopen dat ze iets bij elkaar kunnen scharrelen, anders wordt het wederom rijst met een gebakken ei.

In mijn hotel zitten drie Nederlanders die tot vanmiddag volhielden dat ze morgen met een vliegtuig kunnen vertrekken. Ik heb hen uiteindelijk het besef weten bij te brengen dat ze de situatie te positief inschatten.

Met mij gaat alles goed. Ik heb een optie voor een boot naar Mindoro San José morgenvroeg maar die laat ik schieten en ga vanmiddag op zoek naar een vliegticket.