Tranquilo como grillo

"Tranquilo como grilo" is de zin die ik afgelopen week veel gehoord heb. Letterlijk betekent het "stil als een krekel" maar er wordt vaak "rustig aan" mee bedoeld. De Braziliaan neemt het niet zo nauw met de tijd, een uurtje later is ook goed.

En dan zit je weer in een hotel in de city jungle van Manaus na vijf dagen volledig in de natuur. Wat moet je dan nog schrijven. In vijf dagen zoveel mooie indrukken opgedaan zodat het lijkt dat je een maand van de bewoonde wereld af bent geweest.
Toch ga ik maar eens proberen een impressie te geven van de afgelopen vijf dagen voordat ik morgen begin aan de volgende Amazone etappe naar Tefé, weer drie dagen varen verder op de Amazone.

Dag 1
In de straat naast mijn hotel is het tussen half acht en acht uur verzamelen, niet alleen van mijn tour operator, Amazon riders maar van alle diverse tour winkeltjes wordt er verzameld. Ik heb het minimale aan spullen in mijn kleine rugzak ingepakt, gebaseerd op hun lijstje.
De groep waar ik deel vanuit maakt bestaat uit 6 personen, een ouder Frans/Duits stel, een jonger Frans stel en een Braziliaans gezinnetje, pa, ma en zoon en natuurlijk deze Nederlander. We maken kennis met onze Indiaanse gids, Tonho, die deze trip gaat begeleiden. Hoe hij dat gaat doen is mij een raadsel want ik hoor van iedereen een ander programma en een andere tijdsduur. Het Braziliaans gezin blijft maar een nacht, en Duis/Frans stel 3, het Franse stel 5, net als ik.
Ach, wat maakt het allemaal uit ik zie wel. Ik neem maar het beetje het initiatief om een gesprek op gang te brengen wat iedereen zit maar wat stil af te wachten, gelukkig spreekt iedereen Engels.
Het vertrek is in een airco bus naar het havengedeelte waar de speedboats vertrekken voor de overtocht, de "baas" staat daar te wachten om ons welkom te heten en stapt mee op de speedboat.

Het eerste natuurfenomeen wordt al binnen een kwartier bereikt, de plaats waar de Rio Negro in de Amazone stroomt. Daar waar de beide rivieren in elkaar overgaan is er een een duidelijke optische scheiding te zien. Het gitzwarte water van de Rio Negro en het bruine, modderkleurige water van de Amazone.
Deze scheidingslijn van de revieren is 15 kilometers lang te zien, zolang doet het water erover om te mengen. Dit alles heeft te maken met de watertemperatuur die verschilt, de kleur wordt bepaald door de rotsachtige bodem van de Rio Negro en de modderachtige structuur van de Amazone. Alhoewel het er anders uitziet geeft onze gids aan dat het vieze bruine water van de Amazone schoner is dat het heldere water van de Rio Negro. Laat het Amazone water maar een half uur staan, zodat het sediment is gezakt en je kan het zo drinken geeft de gids aan (maar niet voor toeristen.

Als we verder gaan zijn we in een kwartiertje aan de overkant van de Amazone waar een oude VW bus (waar zie je ze nog?) staat te wachten. Een half uur verharde weg met twee stops, benzine en een foto momentje met hele grote waterlelies. De harde weg wordt verlaten en in totaal 45 minuten zijn we bij een van de vele riviertjes die door het oerwoud lopen. Daar is het overstappen im een kano met motor. We gaan de groene wereld in. Zo her en der zie je nog een eenvoudig houten huis op de oever maar vooral groene bomen, struiken, waterplanten. Buiten vogels wordt er weinig dieren gespot en zelfs de vogels hoor je wel maar zie je niet, als ze opvliegen, lijken ze zich al te verstoppen achter een grasspriet.

Drie kwartier met een bootje, soms zigzaggend door een bed van waterplanten, rivieren die soms op meren lijken, komen we aan bij "onze" lodge. De thuisbasis van komende week. Drie houten huizen, zoals we er meer aan de oever gezien hebben.
Een is het "restaurant", "terras" en "keuken", de andere zijn twee keer vier zeer eenvoudige slaapkamers. Deze kamers zijn geheel omgeven met fijn gaas (tegen de muggen) en voorzien van houten bedjes met een oud matras en muskietennet (dus twee beschermingslagen tegen de muggen.

Er zijn drie andere toeristen, ik zie ze kijken met een blik van "oh shit, weer een groep". Een blik die ik de komende week ook nog een paar keer zal hebben. Verder zien we een paar personeelsleden. Taak- en functie omschrijving onbekend. Van twee wordt het snel duidelijk, zij koken, wassen af, verzorgen de tafels, maken de bedden op. Nummer 3 ligt vooral in de hangmat. Op de tweede dag komt de aap uit de mouw, door het personeel en de gasten wordt hij "de manager" genoemd.
Waar herken ik dit toch van?

Al snel maak ik ook kennis met de drie "oud gediende", Duits, Canadees met Vietnamese achtergrond en Engels.

Na een uurtje is het lunchtijd, voor een gedeelte bekend recept: witte rijst, droge spaghetti (vind ik na een maand nog steeds maar een rare combinatie), bruine bonen. Maar nu ook met kip, gecombineerd met zowaar groente (wortel stukjes en aardappel) en vis (uit de rivier) met saus. Met recht kan ik zeggen de beste maaltijd tot nu toe in de Amazone. Ik kan niets meer fout doen bij de kokkin, ik prijs haar de hemel in.

Na het eten krijg ik mijn kamertje toegewezen, een kamer voor mijzelf. Ik heb weinig spullen dus al snel lig ik te poedelen in het water voor onze lodge. Overdag veilig om te zwemmen maar verboden vanaf zonsondergang wegens de piranha's, alligators en Anaconda's. Het bos is verboden terrein vanwege de Jaguars, giftige spinnen en giftige slangen en sowieso nooit alleen het bos in gaan.

Na een korte zwempartij dient de volgende activiteit zich aan. In de gemotoriseerde kano gaan we op weg naar het overstroomde oerwoud. Via allerlei kanaaltjes komen we al snel in een overstroomd bos, donker, mysterieus. De motor gaat uit en er wordt tussen de bomen door gepaddeld, Soms komen we vast te zitten maar met trekken en duwen kunnen we verder. Gelukkig is iedereen in de groep muisstil om te genieten van de geluiden van de jungle, vogels, krekels etc. Indrukwekkend zo zonder menselijke geluiden.
De jungle is hier overstroomd, alhoewel het water op zijn retour is. Aan de bomen kan je zien dat het hoogtepunt van het water nog een meter of zes hoger ligt dan nu.
Zo nu en dan vliegt er een vogel op. Ze zijn moeilijk te spotten, laat staan te fotograferen. Voordat je ze ziet, zitten ze alweer verstopt in de vegetatie.

Daar waar het overstroomde, donkere bos weer overgaat in meer open water komen de stokken met visgraat en haak tevoorschijn: We gaan vissen op piranha's.
Stukje kip aan de haak, in het water laten zakken, met de hengel op het water slaan en je voelt de vissen al knagen, al vrij snel heb ik er eentje aan de haak geslagen en wordt gewaarschuwd voor de tanden. De bek zit vol met vlijmscherpe tanden. Nooit je vinger erin steken. De gids demonstreert met een blad dat deze tandjes functioneren als een perforator in papier.

Er zijn 26 soorten piranha's. Wij vangen alleen de rode en de witte. De witte zijn "relatief" ongevaarlijk. Zij komen op bloed en wonden af. De rode vallen echt aan. De eerste bijt en een school van de rest volgt. Bij laag water vallen ze eerder aan dan nu als het water nog middelhoog is. In het vorige droge seizoen is nog een elf jarige jongen verzwolgen door rode piranha's toen hij ging zwemmen.

Wij vangen een aantal kleine rode en witte, ter grote van een halve hand.

Als we terugkomen bij onze lodge wil ik eigenlijk nog het water induiken maar dat wordt mij verboden. Het avondeten verschijnt rond half acht, herhaling van vanmiddag maar dan zonder kip.

Als ik denk dat het programma erop zit worden we weer opgetrommeld voor het onderdeel kaaiman (alligator) spotting. Met een grote lamp gaan we de rivier op, aan de oevers wordt de boot de velden met waterplanten ingedreven. De gids plat op zijn buik op de boorput van de boot.
Na een poging of tien heeft onze gids twee baby alligators te pakken van ongeveer 2 maanden oud. Deze zijn maar 40 cm groot maar worden wel met respect voor de bek en tanden behandeld, ook hier steek je geen vinger in. Later wordt ook nog een wat oudere gevangen. De gids geeft aan dat de grootste door hem, met de hand gevangen, alligator zo'n anderhalve meter was. Maar enige tijd geleden heeft er een hem bijna te pakken gehad. "ik vang nu alleen nog de kleine".
De huid voelt als zacht rubber en je voelt de snelle hardslag, natuurlijk, voor dit beest is dit ook stress, zo'n groep toeristen.

De eerste dag zit er op. Voldaan en na een koude douche kruip ik onder mijn muskieten net op mijn krakkemikkige bed met een slecht matras.......

Dag 2
Half zes, de wake-up service voor de sunrise toer. Iedereen zijn bed uit en de boot in.
Behalve ik, ik kijk naar boven, zwaar bewolkt. Die zon zien ze nooit. Ik besluit niet mee te gaan en op mijn gemak te gaan douchen nu de twee aanwezige douches nog vrij zijn. Ik zit net met mijn Javaanse Jongen aan de oever van het water als ze al terugkomen en plaag iedereen met die Nederlandse zonsopkomst.

Bij het ontbijt komt het onderwerp Indianen op het woord, net als alle cliché's zijn hier geen indianenstammen meer die in hun blootje in de jungle lopen. Het gesprek gaat al snel over de Hollanders in klompen die in een windmolen leven, alle Duitsers zijn nazi's etc.
Ik spreek mijn teleurstelling uit en zeg tegen de gids dat ik mijn klompen aantrek als hij met veren naakt gaat rondlopen. Helaas, de klompen blijven ingepakt.

Deze ochtend verlaat ik mijn groep. Zij gaan deze ochtend een trekking maken door het bos. Ik ga daar mijn enkel niet aan wagen. Met twee van de drie, die hier al eerder waren ga ik naar een huis van mensen die hier wonen. Een eenvoudig houten huis met weinig tot geen luxe. Ze leven van vissen en wat fruitbomen en maken casave. Een eenvoudig bestaan in een hele kleine buurtgemeenschap. Ik zou het er geen week uit kunnen houden maar zo zullen zij er ook over denken.
Ik maak kennis met enkele Amazone fruitsoorten, sommige lekker, sommige wat zuur. Er zit fruit bij wat ik nog nooit gezien of geproefd heb. De gids die ik nu heb, Gilma, laat zien hoe je van een soort fruit een inkt maakt voor tatoeages die 20 dagen blijven zitten. Een Duits meisje wordt ondergeschilderd. Op de terugweg voor onze lunch spotten we nog wat dolfijnen. In mijn verhaal van mijn eerste boot etappe heb ik al geschreven een dolfijn te hebben gezien. Hier zitten er diverse en elke keer zie je een vin boven water komen. Veel meer zie je niet en je moet snel zijn om er een op foto vast te leggen. Elke dag hebben we er gezien.
In veel brochures over jungle trekkings hier kan je lezen dat je kan zwemmen met deze dolfijnen, die worden echter, min of meer, in gevangenschap gehouden.

Net voor lunch arriveert weer een nieuwe groep. Het gevoel wat ik beschreef bij de mensen die hier al waren toen wij kwamen overvalt nu ook mij: "gatverdamme, een nieuwe groep, bah"
Het Braziliaanse gezin waar ik mee gekomen ben vertrekt na de lunch en hun kamer gaat bevolkt worden door 3 Italianen. Ook een Amerikaan en een Australiër maken deel uit van de nieuwkomers.
Na weer een perfecte lunch vertrek ik met de andere vier overgeblevenen van mijn eerste groep de jungle in. We overnachten daar in een hangmat met muskietennet en een kampvuurtje. We gaan er naar toe met de kano, kort stukje lopen, hangmatten ophangen, hout sprokkelen voor het kampvuur, kip erboven en een pan rijst in het vuur en dan wachten, wachten, twee uur tot de kip gaar is. Tussen zes en zeven wordt je aan alle kanten belaagd door muggen......ik neem het maar hoe het komt maar er zitten wel wat klagers in de groep. De laatste twee dagen ben ik wel een beetje de gangmaker in de groep geweest maar nu trek ik me toch wat terug. Op mijn boomstronkje, wat los van de groep, wacht ik het eten af en ga daarna in mijn hangmat liggen, luisterend naar de avond en nacht geluiden van de jungle. Als het vuur bijna op is kruipt iedereen in zijn hangmat.
Van de kakofonie van geluiden kan ik weinig maken. Een geluid van dichtbij blijkt een soort opossum te zijn, lijkt een beetje op een grote muis met hele grote ogen. Hij is sneller dan ik met mijn camera, jammer, geen foto, maar ik heb hem wel gezien.

De nacht valt dieper, het is pikke-donker. Door de bladeren zie ik de heldere sterren. De bovenlaag van de bomen wordt verlicht door de maan. Een voor mij onbekend langdurig brullend geluid, bijna mechanisch. s'morgens begrijp ik van de gids dat dit brulapen zijn. Het brullend geluid verplaatst zich in het bos. Soms slapend, veel wakker geniet ik van de geluiden.

Een van de groepsgenoten heeft het kampvuur al aan als ik wakker wordt, zijn bed met muskietennet is geheel ingestort. Hij heeft afgelopen nacht geen oog dicht gedaan door de muggen.
De anderen klagen dat ze het zo koud hebben gehad, zij hebben geslapen met kleren aan, hun handdoek als delen gebruikt. Ik heb geslapen in onderbroek en het totaal niet koud gehad.

Dag 3
Het vuur wordt gedoofd, inpakken en wegwezen. Het ontbijt is bij de lodge.
Daarna vertrekken we om luiaards en dolfijnen te spotten. Een ochtend lang een harde kont krijgen in de boot. Het is warm en zelfs heet in de zon. Er worden diverse dolfijnen gezien en een luiaard zit hoog in de boom, te ver weg voort een foto of om hem goed te bekijken. Deze ochtend is dus eigenlijk niet veel meer als bootje varen en als je jouw voet overboord steekt, pootje baden. Qua wildlife een beetje teleurstellend maar wel in een geweldig gebied van rivieren en meren.

Tonho, de gids, komt vragen of ik met twee anderen nog een nacht in de jungle wil doorbrengen. Ik merk dat ik twijfel en geef aan dat ik eigenlijk liever bij de lodge blijft. Een halve dag even niets doen, een boekje lezen op de oever. Tonho voelt zich schuldig tegenover mij maar blijkbaar is aan twee anderen beloofd twee dagen in de jungle door te brengen. Ik doe mijn best zijn schuldgevoel weg te nemen. Ik vind het heerlijk achter te blijven.
De drie Italianen heb ik nog amper iets zien doen, ze wijzen alles af, mopperen dat hun gids niet goed is, hij niets uitlegd, ze klagen over het eten, er is te weinig spaghetti, ze klagen over de zon, over de hitte. Twee van hen gaan vanmiddag ook ergens naar toe en de derde help de "manager" met het maken van een trap. Ik kan dus genieten van het even een paar uurtjes alleen zijn.



Dag 4
Na het gebruikelijke ochtendritueel ga in klein gezelschap op piranha's vissen, met minder geluk als de vorige keer. Ik vang er nu maar een. Vlak bij de plaats waar we vissen is een knaap van een boom, volgens onze gids een boom van 500 jaar oud. Hij is inderdaad groot. Als ik naast zijn worteltjes sta ben ik bijna niets.

Terug bij de lodge voor de lunch arriveert weer een boot, wederom het gevoel van shit, weer nieuwe toeristen. Deze boot is overvol, echt een heel grote groep.
De Italianen die gisteren aankwamen, heb ik al veel horen mopperen (hierover later meer) maar nu slaat hun stemming helemaal om.

Mijn motto: je bent in de jungle en je moet alles nemen zoals het komt. De manager, inmiddels uit zijn hangmat, moet aan het regelen. Er moet een nieuwe kamerschikking komen. Ik word samengevoegd met de gister gearriveerde Amerikaan.
De nieuwe groep zit maar stil bij elkaar, ik ga mijzelf voorstellen om de sfeer een beetje open te breken. Er zijn nogal wat nieuwelingetjes op reisgebied dus wat sterke verhalen over reisbelevenissen gaan er wel in. De toon is gezet, er wordt geklets en gelachen.
De lunch verloopt chaotisch met zoveel mensen, de Italianen vallen de schaal spaghetti aan en verlaten de groep al snel, mopperend dat het niet kan met zoveel mensen. Even later zie ik ze droog brood eten. Niet dat dat nodig is want er is eten genoeg.
En dan gebeurd het, donkere wolken trekking zich samen en het begint te regenen, het begint te plensen, het begint te waaien, bijna te stormen. Zelfs onder het afdak, binnen blijf je bijna niet droog. Mijn bed is in in een korte tijd al voor de helft nat.
Met een aantal hebben we de grootste lol, ouwehoeren wat af. Anderen kruipen op hun bed. De nieuwelingen leg ik nog eens uit dat ze gearriveerd zijn in the "RAIN" forest, een regenwoud zonder regen is alleen een woud.
Het middagprogramma wordt afgelast, de Italianen boos en blijven op hun kamer, die zie ik niet meer voor het avondeten. De nieuwelingen gaan in de regen toch op piranha's vissen, ingepakt in plastic. Ik leen, met grote dankbaarheid, mijn regenspullen uit. Later krijg ik te horen dat iedereen jaloers was op de gelukkige want die was het beste ingepakt.

Ik pak mijn boek, ga lekker wat lezen. Genietend van het regen geluid in het tropisch regenwoud.
Etenstijd, het regent nog steeds, we zitten hutje mutje en iedereen heeft lol. Behalve de Italianen, die mopperen dat het zo niet kan. Iedereen steekt een beetje de draak ermee en ze worden bozer en bozer. Een van de gidsen gaat wat door met kwallen in het Italiaans. Wat hij zegt weet ik niet maar aan de toon te horen is het wat cynisch en de Italianen ontploffen zowat en komen, bijna, tot een handgemeen.
Dit alles levert gespreksstof op voor heel de avond. Om acht uur s'avonds worst het pas droog, alles en iedereen is nat en in de jungle wordt niets droog gedurende de nacht. Er wordt door de gidsen het plan van morgen verteld in lusten verhalen wat je moet doen in de jungle. Op elk verhaal doe ik nog een schepje, als de gids aangeeft dat slapen in de jungle met vuur niet gevaarlijk is dan geef ik hem de voorzet dat hij niets verteld van die Jaguar die mijn groep heeft gedecimeerd. Ook niet dat we een Italiaan geofferd hebben aan de alligators.

Dag 5
Om half zes gaat iedereen weer de boot in om naar zonsopkomst. Tijd voor mij om te douchen en de wc te gebruiken. Ik heb geen zin in de rij te staan voor de zon, de koude douche en de wc.
Na het ontbijt ga ik, ik klein gezelschap opnieuw op zoek naar de luiaard. Afgelopen dagen een, hoog in de boom gezien. Onze gids spot er ook een hoog in de boom en stuurt de jongen die de kano bestuurd naar boven om de Luiaard naar beneden te halen. Onvoorstelbaar hoe snel die jongen de boom in klimt.
Een luiaard is dan nog zo langzaam, vrijwillig komt hij niet naar beneden. Dit beest grijpt met zijn scherpe klauwen elke tak vast.
Ondertussen komt een kano met een andere groep ook kijken. Een andere gids wordt de boom ingestuurd. Met twee personen krijgen ze de luiaard naar beneden, geblindeerd met een t-shirt.
Ik heb de luiaard even in mijn handen maar pas op, die klauwen zijn vlijmscherp en erg sterk.
Na een half uur laten we de verbouwereerde luiaard alleen zodat hij terug kan klimmen naar zijn blader maaltijd.

Als afsluiting voor vertrek heb ik nog geen anaconda gezien. In het wild ook moeilijk te spotten maar onze "manager" heeft er een thuis. Er wordt dus een bezoek aan zijn huis geregeld. Alweer een diersoort kan ik afvinken op het lijstje.

Na de lunch om 13.00 begint de terugtocht naar Manaus, ook voor de Italianen. Maar ze zijn weer boos want ze hadden begrepen om 14.00 uur te vertrekken. Ik snap het niet, mogen ze weg willen ze niet. Op de terugweg vertel ik ze waar ze spaghetti kunnen eten in Manaus, zeggen ze dat ze in Manaus geen pasta gaan eten. Dat heeft dan de hele week geklaagd over te weinig spaghetti !!!!!!!! Mijn gids ligt dubbel van het lachen als ik zo met hen bezig ben.

Bij het afscheid krijg ik van vele een compliment, van mensen die achterblijven, dat ze mijn humor zullen missen, van de gidsen, dat ik de sfeer in de groep zo positief beïnvloedde en van de jongeren dat ze genoten hebben van mijn reisverhalen.
En ik geniet weer van zulke complimentjes.

En zo zit ik weer, alleen, in een hotelkamer in Manaus. Vandaag heb ik gebruikt om mijn letterlijke en figuurlijke batterijen weer op te laden, mijn spullen schoon te maken ,bij te slapen, het nieuws wat bij te lezen en dit verhaal te schrijven. Morgen weer verder voor etappe drie over de Amazone naar Tefé. Drie dagen op de boot.

Tranquilo como grillo zal ook de komende dagen weer van toepassing zijn.
De volgende boottrip is mogelijk in Nederlands gezelschap want de jongens die ik tegenkwam op de route Belém-Santarém kwam ik gisteren tegen en zij gaan ook met de boot die kant op, mogelijk dezelfde boot.

** de foto's bij dit verhaal komen mogelijk later want het zijn nogal wat MB's, internet verbinding is niet erg snel hier.